آياز

سرو بالايي كه مي‌باليد راست
روزگارِ كجروش خم كرد و كاست

وه چه سروي! با چه زيبي و فَري!
سروي از نازك‌دلي نيلوفري

اي كه چون خورشيد بودي با شكوه
در غروبِ تو چه غمناك است كوه

برگذشتي عمري از بالا و پست
تا چنين پيرانه‌سر رفتي ز دست

شبچراغي چون تو رشك آفتاب
چون شكستندت چنين خوار و خراب؟

چون تويي ديگر كجا آيد به دست
بشكند دستي كه اين گوهر شكست

كاشكي خود مرده بودي پيش ازين
تا نمي‌مردي چنين اي نازنين!

آتشي مُرد و سرا پُر دود شد
ما زيان ديديم و او نابود شد

آتشي خاموش شد در محبسي
دردِ آتش را چه مي‌داند كسي

او جهاني بود اندر خود نهان
چند و چونِ خويش بِه داند جهان

خلقت او خود خطا بود از نخست
شيشه كي ماند به سنگستان درست

از شكستِ او كه خواهد طرف بست؟
تنگي دست جهان است اين شكست

-ابتهاج

ﺍﮔﺮ ﺁﻓﺘﺎﺏ
ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﯾﮏ ﻧﯿﻤﻪ ﺷﺐ ﻃﻠﻮﻉ ﮐﻨﺪ
ﻭ ﺩﻧﯿﺎ
ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ
ﮐﻮﭼﻪ ﺑﻪ ﮐﻮﭼﻪ
ﺍﺗﺎﻕ ﺑﻪ ﺍﺗﺎﻕ، ﺭﻭﺷﻦ ﻭ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﻮﺩ
ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ﺩﯾﺪ
ﺩﺳﺖ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ
ﺍﺯ ﺟﯿﺐ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ
ﻭ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ
ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ
ﺳﺮﺍﻓﮑﻨﺪﻩ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﻣﯽ ﺯﻧﻨﺪ ...
ﺍﮔﺮ ﺁﻓﺘﺎﺏ
ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﯾﮏ ﻧﯿﻤﻪ ﺷﺐ ﻃﻠﻮﻉ ﮐﻨﺪ
ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﮔﻨﺎﻩ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺭﺍ
ﺁﺷﮑﺎﺭ ﮐﻨﺪ
ﺍﮔﺮ ﺩﻧﯿﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ ﻭ
ﻣﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻋﺮﯾﺎﻥ ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ
ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﺷﺎﯾﺪ ﺩﯾﻮﺍﻧﻪ ﺷﻮﯾﻢ
ﺷﺎﯾﺪ ﻫﻢ
ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﯾﮑﺒﺎﺭﻩ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﻧﯿﺎ ﺑﮕﺮﯾﺰﯾﻢ ...
ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﺩﯾﮕﺮ ﮐﺴﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺩﻧﯿﺎ ﻧﯿﺴﺖ
ﺗﺎ ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺰﺭﮒ ﮐﻨﺪ
ﻫﻤﺎﻥ ﺑﻬﺘﺮ ﮐﻪ ﺩﻧﯿﺎﯼ ﻣﺎ
ﺁﺭﺍﻡ ﺁﺭﺍﻡ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﻮﺩ ...

ﺭﺍﻣﯿﺰ ﺭﻭﺷﻦ / ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏِ " ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﻡ ﺑﺎﺯ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺭﻓﺖ"

📷: کمپ من در بهشت زمین

روایت وارکی
بوتون ریوایت‌لر یالاندی
گؤرن‌لر اؤیله‌ محو اولوبلار کی اونودوبدورلار
و گؤرمه‌ین‌لر اؤزلریندن بیر شئی‌لر اویدوروبلار
و ریوایت وار کی
بو ریوایت‌ده
یالاندی...

 روایت داریم
تمام روایت‌ها دروغ‌اند
آنان که خود دیده‌اند، آن چنان بهت زده‌اند که از یاد برده‌اند
و آنان که ندیده‌اند از خودشان چیزهایی ساخته‌اند
و روایت است که
این روایت هم

دروغ است...

-حیدر بیات

 

شعري از شهريار:

من عشیران اوخوسام، پنجه عراق اوسته گزر

گوزلیم تورک اولالی ترک حجاز ایله میسن

شهریارین داغیلیب، «داغدا داشا» دالدالانیب

اوزون انصاف ائله، محمودی «آیاز» ائیله میسن

چه افسوني كه نمي كند

خدايا جادوي اين شكوفه ها را ببين

چون عروس آراسته اند درخت  را

شكوفه هاي سپيد بادام

 

تندباد سرد را مست مي كند

فرشته ها را به زمين مي كشاند

فلك را نيز به انصاف وا مي دارد

معشوق كيست كه چنين گل افشاني كرده ؟ 

در حسرت چيست كه چنين زبان باز كرده ؟ 

شايد قلب زمين باشد كه به آسمان رو كرده

شايد نور خورشيد باشد كه شكوفه زده

شايد روح سفيد مادرم باشد كه به زمين برگشته

شايد شعر روشن خاك باشد

آرزو ها هم اين چنين سپيد بودند اي كاش

دنيا باغي پر از گل هاي سپيد بود اي كاش

در زمستان نيز گل مي دادند و به سلامت بودند اي كاش

 

شكوفه هاي سپيد بادام

---

شعر زيباي "بادام آغاجينين آغ چيچك لري" (شكوفه هاي سپيد بادام) از حسين رزمي

متن كامل شعر به زبان اصلي و همراه با ترجمه فارسي آن را در ادامه مطلب ببينيد.

an gelir
ömrünün hırsızıdır
her ölen pişman ölür
hep yanlış anlaşılmıştır
               hayalleri yasaklanmış
لحظه اي مي آيد...
كه رهزن عمرت مي شود
هر مرده اي پشيمان مي ميرد
همه دانسته هايش دروغ بوده
   
             روياهاش ممنوع شده...
قطعه اي از شعر «An Gelir » (لحظه اي خواهد آمد) شاهكار آتيلا ايلهان كه بعد ها احمد كايا
 آن را به شكل زيبايي تبديل به آهنگ كرد.
در ادامه مطلب از اين آهنگ زيبا  به همراه متن اصلي و ترجمه فارسي اش لذت ببريد

ساری گلین از لحاظ لغوی در ترکی آذربایجانی یعنی عروس زرد که در افسانه های آذربایجان اشاره به خورشید است. براساس افسانه،خورشید در سه هزارمین سال خلقت دزدیده میشود.تلاش برای آزادی خورشید و حسرت آن در موسیقی آذربایجانی ماتریالیزه شده است. برای ساری گلین در آذربایجان رقص زیبایی وجود دارد که حرکات آن حس تمنا و خواستن را در انسان زنده میکند. دستها به سمت آسمان باز میشود و با ملودی نرم ۴/۳ حرکات پا و دست انجام میشود.

اما در موسیقی هم میتوان از ساری گلین رد و پایی پیدا کرد.آهنگ و موسیقی ساری گلین سالهای سال سینه به سینه به ما رسیده و ساری گلین از تصنیف های فولکولور آذربایجان محسوب میشود.خواننده های بسیاری این آهنگ و شعر را خوانده اند و به آن افتخار میکنند، از آن جمله میتوان به قدیر رستمف اشاره کرد.همچنین حسین علیزاده نوازنده مشهور تار در آخرین آلبوم خود به نام به تماشای آبهای سفید(با نام انگلیسی Endless Vision) این قطعه را همراه با جیوان گاسپاریان اجرا کرده که در آن ایلقار مرادوف همراه با افسانه رسایی شعر آن را میخوانند. یکی از نکات جالب توجه در مورد شعر و آهنگ ساری گلین این است که اگر از شمالی ترین قسمت کشور جمهوری آزربایجان تا جنوبی ترین مناطق ترک نشین ایران به دور افتاده ترین روستاها هم سفر کنید این آهنگ و شعر را برایتان می خوانند. داستان ساری گلین بارها موضوع فیلمسازی بوده و در بیش از 17 کشور جهان در مورد این اسطوره آزربایجانی فیلم ساخته شده است البته کشور ایران با جمعیت 20 میلیون آزربایجانی خود بین این 17 کشور نیست!

ساری گلین

ساچین اوجون هؤرمزلر؛
گولو سولو (قونچا) درمزلر
ساری گلین
بوسئودا نه سئودادیر ؟
سنی منه وئرمزلر
نئیلیم آمان ، آمان
ساری گلین
بو دره نین اوزونو،
چوبان قایتار قوزونو،
نة اوْلا بیر گون گؤرم
نازلی یاریمین اوزونو
نئیلیم آمان ، آمان
ساری گلین
عاشیق ائللر آیریسی،
شانا تئللر آیریسی،
آیریسی بیر گونونه دؤزمزدیم؛
اوْلدوم ایللر آیریسی
نئیلیم آمان ، آمان
ساری گلین

ترجمه فارسی ساری گلین

سر گیسوها را نمی بافند
غنچه گل را نمی چینند
این چه حکمتی است
که تورا به من نمی دهند
*ای چوپان گوسفندها را در طول دره
باز گردان ای خورشید من
چه می شود روزی من صورت یارم را ببینم
چه کار کنم ساری گلین *
عاشقی را که از معشوقش جدا کنند
مثل این است که با شانه موها را از فرق باز کنند
من که نمی توانستم یک روز دوری یارم را تحمل کنم
سال ها از او دور ماندم

چه کار کنم ساری گلین

این آهنگ را در ادامه مطلب گوش کنید

شهابی همین لحظه بر خاک افتاد!

ازین سطر کوتاه، یک عده مزدور بیگانه، شاید

که هرگز ندارند شرمی

به دنیال چیزی، نمادی

شهیدی، شهودی

تفنگی، جفنگی، جهادی

بپا کردن فتنه‌ای مخملی، جنگ نرمی

و یا سوژه پُر ملاطی بگردند؛

ولی ای مخاطب! هر آن‌کس که هستی

ترا جان هر ایزدی مي‌پرستی

که من با دو چشم خودم دیدم اینجا

شهابی همین لحظه بر خاک افتاد

شراب تلخ میخواهم که مرد افکن بود زورش

که  تا  یکدم  بیاسایم  زدنیا  و  زر  و زورش

کبوتران را به گاه رفتن سر نشستن به بام من نیست

که تا پیامی به خط جانان، زپای آنان، فرو ستانم...

این منم...اینجایم...پیش تو

اینجا یکی از تنهایی به خود میپیچد

اینجا یکی برای لحظات از دست رفته اش کتاب میخواند

اینجا یکی برای دل مرده اش کفن میدوزد

اینجا یکی شانه هایش از روز اول بی تکیه گاه مانده است

اینجا یکی به تولد بچه گربه ها فکر نمیکند

اینجا یکی برای خاطراتش دفتر ندارد

اینجا یکی از قحطی خنده حرف میزند

اینجا یکی برای همیشه مرده است

آنجا یک نفر هزار آرزو دارد

باشیما گوی لردن یاغان داشلاری        سنگ هایی که بر سرم می باریدند را

بیر بیر آیاغیمین آلتینا ییغدیم             یک به یک زیر پاهایم گذاشتم

قالدی آشاغی دا گویون قوشلاری       بالا رفتم بالاتر از پرندگان آسمان هم

گوی لرین اوجا بیر قاتینا چیخدیم        به بالاترین نقاط آسمان رسیدم

گلدی ملک لردن بیر سس بیر صدا     صدایی از سوی فرشتگان فرا رسید

تانری سنی سئچدی سنی بیندی       خدا تو را انتخاب کرد تو را فهمید

سویله گوناه دولو یئره الوداع         به زمین پر گناه بگو الوداع

گل گل بو گوردوگون گوی لر سنیندی  بیا، آسمانی که می بینی کنون از آن توست

ایندی یئرده کی لر داش آتیر منه       حالا از روی زمین به من سنگ می اندازند

سویورلر دئییرلر دوش گل آشاغی   فحش می دهند و می گویند بیا پایین!

ائله بیلیر لرچیخماق آساندی      گمان می کنند بالا آمدن کار آسانیست

بئله اوجالارا ظالیم اوشاغی   آنهم به این بالا، ای بیچاره ها!

از مجموعه شعر"قوشا بولاق"

برای شنیدن دکلمه به ادامه مطلب بروید

امروز گفتند تو رفتی و کوله پشتی ات را

آن یار همیشگی ات را
تنها وابستگی ات را گذاشتی و رفتی
من می گویم تو ماندی
همه جا و همیشه ماندی
با عشق به قله ماندی
در اوج و سربلندی ماندی
همیشه بودنت
همیشه ماندنت
جاودانه بودنت
ای دوست
ای همنورد
ای عیسی
ای میرشکار ماناسلو
مبارک
باشد که بر اوج آسمانها دعا کنی
ما نیز چون تو
برویم و بمانیم

تقدیم به روح جاودان عیسی میرشکاری

افسانه قیداری

آخرین لحظات زندگی مرحوم میرشکاری...حسن نجاریان خسته و سرمازده به او می نگرد

در دل یک سوسک همان چیزی می تپد که در دل یک پروانه می تپد

کمی عمیق باش و نگاه سطحی و جانبدارانه را کنار بگذار

از سادگیست گر به کسی تکیه کرده ایم              اینجا که گرگ با سگ گله برادر است

به ديدن آمده بودم دري گشوده نشد 
          صداي پاي تو ز آنسوي در ، شنوده نشد
                         سرت به بازوي من تكيه اي نداد و سرم
                                           دمي به بالش دامان تو غنوده نشد
           لبم به وسوسه ي بوسه دزدي آمده بود
                         ولي جواهري از گنج تو ربوده نشد
                                    نشد كه با تو برآرم دمي نفس به نفس
                                                هواي خاطرم امروز مشكسوده نشد
      به من كه عاشق تصويرهاي باغ و گلم
                          نماي ناب تماشاي تو نموده نشد
                                   يكي دو فصل گذشت از درو ، ولي چه كنم
                                             كه باز خوشه ي دلتنگيم دروده نشد
             چه چيز تازه در اين غربت است ؟ كي ؟ چه زمان
                              غروب جمعه ي من بي تو پوك و پوده نشد ؟
    همين نه ديدنت امروز - روزها طي گشت
            كه هر چه خواستم از بوده و نبوده نشد
       غم نديدن تو شعر تازه ساخت . اگر
  به شوق ديدن تو تازه اي سروده نشد

                                                                                   حسین منزوی

ما می رویم

ما می رویم چون دلمان جای دیگر است                      ما می رویم هرکه بماند مخیر است

از سادگیست گر به کسی تکیه کرده ایم                  اینجا که گرگ با سگ گله برادر است!!

اینجا نقاب شیر به کفتار می زنند                           منصور    را  هر     آینه    بردار می زنند

اینجا کسی برای کسی کس نمی شود                     حتی عقاب در خور کرکس نمی شود

جایی که سهم مرد به جز تازیانه نیست                       حق با تو بود ماندمان عاقلانه نیست

ما می رویم ماندن با درد فاجعه است                  در عرف ما نشستن یک مرد فاجعه است

دیریست که رفته اند امیران قافله                                    ما مانده ایم و قافله پیران قافله

اینجادگر چه باب من وپای  لنگ نیست                          باید شتاب کرد مجال درنگ نیست

بر درب آفتاب پی باج می رویم                                     ماهم بدون بال به معراج می رویم

---

دوزبانه - لینک ترکی

 

چقدر لحظه هاي زمين سالند

                   وچقدرسالهاي بهشت لحظه

 چقدرآرزوها که در گِل مينشينند

 وچقدرآرزوها که به گُل مينشينند

 چقدرسيبهاي بهشت شيرين و پرآب وثمر

 وچقدرسيبهاي زمين فقط

                          سيبند

 به بهشت بينديش!!!

 که تقويم تا ابَد تعطيلست

 نه تا سيزده

 توحتّي ميتواني ابد را به درکني

 درميان سبزه و چمن وآجيلِ

                       بهشت

آیاز بیین درین و دوشونجه لی روحونا سونولور

نامرد زامان

زامان گاهدان ترسه باغلیر شئله سین
سیلکه له ییر جانین آلیر کره سین
ائل یولو ندا چالیشانین ده ده سین
بئله اودلور ، اینجی ییره م اؤزومده ن


برک برک باقلیر دوشونجه نی قوللاری
چکیر یولور باغد ا بیتن کوللاری
ائل قایغی سی داشییانین یوللاری
باقلی قالیر ، اینجی ییره م اؤزومده ن

بولبوللرین تیکیر آغزین دوداغین
د هره لیییر آغاجلارین ، بوداغین
گؤزلر قالیر اول یوزونده بوداغین
گؤز قارالیر ، اینجی ییره م گؤزومده ن


هر ده ن دو شور بیر نامردین الینه
خزان سالیر باغچالارین گولونه
ائلمان حسرت قالیر آنا دیلینه
سؤز بوقولور ، اینجی ییره م سؤزومده ن


چوخ دئییبلر حالوا پیشر دؤزومده ن
دؤزه دؤزه حسرت یاغیر گؤزومده ن
دانیشیرام یاپیشیرلار سؤزومده م
دانیشمیرام ، اینجی ییره م اؤزومده ن


آراشدیرا ر زامان تاپار دوغرونو
بوشلار گوناهسیزی ، دوتار اوغرونو
ائلیمیزین خسته لری ، یورغونو
یورولماسین ائلمان کیمی ، دؤزومده ن
یورولماسین ائل یولونده ، دؤزومده ن


امیر نصیری ( ائلمان زنگانلی )

بو گوزل شعر سایین یولداشیم آخارسو دان سیزه ایتحاف اولونور

نئچه یایی نئچه یازی
ووردوم سنده باشا داغلار
جمالینا مین یول آزی
من ائتدیم تاماشا داغلار

قویما داردا قالسین اورک
آرزی سونسوز عومور گودک
کیم بیلیر گلن یازا دک
نه گله جک باشا داغلار

آغیر ائللر اویلاغی سان
شیرین عومرون نوراغی سان
سن حوسئینین یایلاغی سان
گوروم سنی یاشا داغلار