آياز

حالا که می نویسیم، درست بنویسیم

چند نمونه از قواعد درست نویسی را از کتاب نگارش صحیح فارسی دکتر کمال خواه  به همراه مثال های درست و غلط گردآوری کرده ام:

این و آن از کلمه بعدی خود جدا هستند
نمونه: آن را، این طور
 استثناء : آنچه، آنکه و اینکه، اینجا و انجا، وانگهی
نمونه غلط رایج: ایندو

همین و همان از کلمه بعدی خود جدا هستند
نمونه: همین خانه، همین جا، همان کتاب
استثنا: ندارد
نمونه غلط رایج: همانجا

هیچ از کلمه بعدی خود جداست
نمونه: هیچ یک، هیچ کدام، هیچ کس
استثنا: ندارد
نمونه غلط رایج:هیچیک، هیچکس

چه از کلمه بعدی خود جداست
نمونه:جه بسا
استثنا: چرا، چگونه، چقدر، چسان
نمونه غلط رایج: چبسا

چه به واژه قبلی خود می چسبد
نمونه:آنچه، چنانچه، کتابچه، ماهیچه، کمانچه
استثنا: ندارد
نمونه غلط رایج: آن چه

که از کلمه قبلی خود جداست
نمونه:چنان که، آن که (آن کسی که)
استثنا: بلکه، آنکه و اینکه
نمونه غلط رایج: چنانکه

بی از کلمه بعدی خود جداست
نمونه: بی خانمان، بی سلام و احوالپرسی
استثنا: مواردی که بسیط گونه است یعنی معنایش دقیقا مرکب از جزوهایش نباشد و سرهم است مثل بیخود، بیهوده، بیراه، بیچاره، بینوا، بیجا، بیگانه
نمونه غلط رایج: بیشک

می از کلمه بعدی خود جداست
نمونه:می رود، می گوید، می شود
استثنا: ندارد
نمونه غلط رایج: میخواهد

تر و ترین جدا از کلمه قبل هستند
نمونه: زیباترین، تنهاتر، شایسته تر
استثنا: بهتر، مهتر، بیشتر، کمتر
نمونه غلط رایج: بیش تر، کم تر

ها ی جمع جدا و سرهم هر دو درست است
نمونه: کتاب ها، باغها، چاه ها، کویرها
مگر در موارد زیر که حتما باید جدا نوشته شود:
1-به ه ناملفوظ بینجامد (ه ی که تلفظ نمی شود): میوه ها، خانه ها، فقیه ها، بِه ها
2-پس از واژه ای بیگانه به کار رود: کاپیستالیست ها، کاتالون ها
3-پر دندانه باشد (بیش از سه دندانه): پیش بینی ها، حساسیت ها
4-به ط یا ظ بینجامد: تلفظ ها، استنباط ها
5-بعد از اسم های خاص بیاید: سعدی ها، حسین ها، علی دایی ها