آياز

(این گزارش در خرداد 94 نوشته شده، پس از صعود دوباره‎ی ما به این کلاهک در فروردین 97 مطالب دیگری به ذهنم رسید که بنا بر اصل پایبندی به مطلب نشر شده گزارش اصلی را ادیت نکرده و صرفا مطالب جدید  با رنگ قرمز به گزارش اصلی افزوده شده است)

طبق برنامه ریزی ای که داشتیم تعطیلات میانه خرداد را به ماکو رفتیم تا بزرگترین کلاهک سنگنوردی ایران را از نزدیک ببینیم.

به همین منظور با محسن حلاوت تبار و مریم نوری زنجان را به مقصد تبریز ترک و سپس با عوض کردن اتوبوس به سمت شهر زیبا و مرزی ماکو رهسپار شدیم. فاصله تبریز تا ماکو جاده ای زیبا و 230 کیلومتری ست که به دلیل قدیم بودن جاده اش حدود سه و نیم ساعت با اتوبوس قابل پیمودن است.

قبلا با آقای اصغر مهدیزاده مسئول فنی این کلاهک و ساکن شهر ماکو هماهنگ  و اطلاعات کافی دریافت کرده بودیم.

کلاهک ماکو برای اولین بار توسط بیوک بهزاد و همطناب تبریزی اش آقای شیوری در سال  1347 یا 48 صعود شد و سپس مسیر دیگری توسط کیومرث بابازاده و تیمشان گشایش شد. (قبل از سفر و حین فعالیت اطلاعات یا اثری از این مسیر ها به ما نرسید)

روی کلاهک دو مسیر تجهیز شده وجود دارد :

 1- مسیر تبریزی ها: که سال 73 گشایش شده، در قلب کلاهک است اما میانی هایش همگی قدیمی و تقریبا نامطمئن، اخیرا نیز با ابتکار! مسئولین شهر چراغ های ال ئی دی در جوار آن در سرتاسر مسیر نصب شده تا از دور پرچم کشور را تداعی کند همین موضوع و وجود سیم و کابل و چراغ در اطراف این مسیر قدیمی مزید بر علت شده تا عملا این مسیر زیبا و پرچالش قابل صعود نباشد

2-مسیر ماکویی ها: که کار گشایش آن سال 90 به پایان رسیده در قسمت غربی دیواره قرار داردو از حیث میانی ها و طاقچه فلزی های کار گذاشته شده در کارگاه ها کاملا تجهیز و قابل اطمینان است.

ظهر چهارشنبه 13 خرداد 94 به شهر رسیدیم فاصله ترمینال شهر تا پای کلاهک را می توان با تاکسی های ترمینال پیمود، مسیر کوتاهیست و قیمت مصوب کرایه تاکسی 3 هزار تومان است. (در سال 97 به 5 هزار تومان افزایش یافته بود)

کلاهک کاملا مشرف به شهر بوده و فاصله آن تا آخرین لاین خانه ها و مرکز خرید 10 دقیقه پایین رفتن از پله های باستانی قلعه است.

طول اول که در انتها به نردبان فلزی ختم می شود 40 متر است که طبیعی صعود می شود. بالای این طول طاقچه عریض سرتاسری است که مناسب چادر زدن است. با قرار دادن ظرف زیر چکه های آب همیشه جاری برخی قسمت های کلاهک می توان زحمت پایین رفتن این 40 متر را کم و به اب دست پیدا کرد. بعد از ظهر را به ست کردن لوازم و مرور روش صعودمان سپری و شب به خواب می رویم. (اخیرا به لطف کوهنوردان منطقه بخصوص آقای اروج قاسم زاده  پله‎ها برداشته شده تا از صعود افراد آموزش ندیده جلوگیری شود که جای تقدیر دارد، برای صعود این قسمت بد نیست 4-5 عدد پلاک شماره 10 برای بولت های لخت قسمت های پایانی همراه داشته باشید وگرنه مجبورید یک سوم مسیر را بدون هیچ میانی ای صعود کنید)

صبح روز پنجشنبه باتوجه به اینکه عجله ای در کار نیست و قرار است دوطول صعود و در طاقچه فلزی پایان طول سوم شب مانی کنیم ساعت 7 بیدار می شویم و به پای مسیر می رویم. ساعت 8 اولین کوئیک درا را در رول می اندازم و بالا می روم. ابتدای مسیر سقف است و میانی هایش به نظر قدیمی است. اما مطمئن است اول مسیر کمی وقت گیر است اما عبور می کنم پس از عبور از سقف اولیه مسیر تا کارگاه اول که با طاقچه آبی رنگ مشخص است رول کوبی شده و بولت های ده سانتی دارد. 

روی طاقچه جا برای نشستن دو نفر وجود داردو محسن و مریم با فاصله چند متر از هم صعود می کنند هر دو را حمایت می کنم تا به کارگاه می رسند. طول دوم کمی  بیشتر از 40 متر است. فاصله میانی ها کم است بنابراین یکی در میان کوئیک درا در رول ها می اندازم و با 28 کوئیکی که در اختیار دارم ابزار کم نمی آورم.

طول بعدی وقت گیر تر و سخت تر است حضور پرستوها در اطراف مسیر حال و هوای صعود را دلچسب تر کرده در این طول کوئیک درا کم آوردم و به سختی به طاقچه قرمز رنگ رسیدم. بهتر است در این طول و طول های بعدی اسلینگ های بلند برای جلوگیری از شکست طناب همراه باشد. این طول هم تقریبا 50 متر است. طاقچه اینجا  بزرگتر و جا برای دراز کشیدن و خوابیدن دو نفر وجود دارد. فاصله طاقچه تا دیواره را که حدود نیم متر است   طناب می کشم و چیزی شبیه لندی مهیای خواب نفر سوم ما می شود. 

زیبایی شهر که اکنون زیر پایمان است و صدای پرنده ها ما را با لبخند به خواب می برد.

روز سوم کارمان زیاد است باید به قله برسیم، دور بزنیم و به پای کار برویم و به اتوبوس بعداز ظهر تبریز برسیم. بنابراین سه صبح بیدار می شویم و سه و نیم صعود را شروع می کنیم. میانی ها همچنان رول بولت، قابل اطمینان و نزدیک هستند. طول چهارم 40 متر است و طاقچه پایان طول همانند طاقچه اول جا برای نشستن دو نفر دارد و به رنگ نارنجی رنگ آمیزی شده. (هر سه طاقچه به وضوح از فاصله دور قابل رویت هستند)

محسن و مریم هم خیلی سریع صعود می کنند و قبل از طلوع هر سه در ابتدای طول آخر هستیم. طول آخر طولانی است و طبیعی و مصنوعی صعود می شود و شکست طناب هم زیاد است. در این طول نیز مشکل کمبود کوئیک درا داشتم. یکی دو جا هم نیاز به نصب میانی بود مگر اینکه توانایی و استقامت سرطناب بالا بوده و بتواند این قسمت ها را طبیعی صعود کرده و به میانی بعدی برسد.

کارگاه آخر هم از سه رول بولت تشکیل شده و زیر سیم بکسل 3 متری ای قرار دارد که به قله منتهی می شود. پس از صعود این طوله پا بر روی قله زیبا و بکر می گذاریم اما حیف که زمان کم است و نمی توان این قله زیبا و مناظر بدیعش را کامل دید.

 از رخ شرقی قله پایین می رویم و پس از دور زدن کلاهک در پای آن تروارس می کنیم و به ابتدای مسیر می رسیم. لوازم خود را از محل شبمانی برداشته و به سمت ترمینال شهر حرکت می کنیم. (اگر نمیخواهید مسیر طولانی انتهای گرده سنگی تا پای مسیر را بپیمایید می توانید با ادامه دادن مسیر پاکوب در کنار مزار شهدای ماکو وارد شهر شده و با تاکسی خود را به بالای پله ها برسانید ماکویی ها در محاوره خود کلاهک را صخره "در ترکی قایا" می نامند)

در پایان لازم است از زحمات قابل احترام آقایان اصغر مهدیزاده ، ناصر مهدیزاده، افشین  اسماعیلی دوخت  ، موسی وحدانی و همه عزیزانی که برای گشایش این مسیر و میزبانی و راهنمایی تیم هایی که به منطقه می روند زحمت کشیده اند تشکر کنم.

شماره تماس  آقای اصغر مهدیزاده مسئول فنی کلاهک ماکو:  09141630781

شماره تماس آقای موسی وحدانی از گشایندگان مسیر و از کوهنوردان منطقه: 09149624734 (آقای وحدانی دیگر در ماکو زندگی نمی کنند)

شماره تماس آقای اروج قاسم زاده از گشایندگان مسیر و کوهنوردان منطقه 09144856830
شماره تماس آقای افشین اسماعیل دوخت از کوهنوردان منطقه 09014471962